(اگر بخش اول این مقاله رو نخوندید، میتونید اینجا کلیک کنید.)
قسمت دوم...
وقتی پیامی از محرکی و یا از سلولی دیگر بر دندریت های یک نورون تاثیر میزاره، پمپ های غشا در بخش اول یعنی دندریت ها، برای لحظه ای از کار میفتن و بنابراین کانال های سدیمی، سدیم رو وارد سلول میکنن ولی دیگه پمپ سدیم-پتاسیم اونارو خارج نمیکنه چون از کار افتاده. یون های سدیم که وارد شدن بارالکتریکی درون غشا رو(که تقریباً منفیِ 70 میلی ولته) افزایش میدن و به مثبتِ 30 تا 45 میلی ولت میرسونن و این باعث میشه در بخشی از غشا بار الکتریکی داخل غشا مثبت تر و بار الکتریکی بیرون غشا منفی تر بشه و پیام از همین بخشِ غشا (که داخلش مثبت و بیرونش منفی شده) به بخش بعدیِ غشا (که هنوز داخلش منفی و بیرونش مثبته) انتقال پیدا کنه.
بعد از اینکه یون های سدیم داخل رو مثبت و بیرون رو منفی کردن کانال های سدیمی بسته میشن؛ و کانال های پتاسیمی باز میشن. کانال های پتاسیمی برخلاف کانال های سدیمی عمل میکنن. این کانال ها یون های پتاسیم رو خارج از سلول میکنن. به همراه خروج یون های پتاسیم از سلول (که این یونها مثبت هستن)، بار الکتریکی مثبت هم از داخل به خارج از سلول منتقل میشه. بنابراین داخل غشا دوباره منفی و بیرون دوباره مثبت میشه (درست برخلاف کاری که یون های سدیم میکردن). بعد از اینکه یون های پتاسیم هم کار خودشون رو کردن؛ کانال های پتاسیمی هم بسته میشن؛ اما کانال های پتاسیمی کمی دیرتر بسته میشن که به همین دلیل پتاسیم بیشتری از سلول خارج میشه و در نتیجه بار الکتریکی داخل غشا کمی منفی تر از حالت اول یعنی 70- میلی ولت میشه. که البته این وضعیت با به کار افتادن دوبارۀ پمپ های سدیم-پتاسیم و برقراری مجدد نسبت غلظت یون ها به هم، برطرف میشه.
به کل این فرایند، "پتـــانسیل عمــل" میگن.
بهتره دربارۀ این تصویر هم اطلاعاتی داشته باشید که با اونچه توضیح دادم بی ربط نیست شاید به درکتون از پتانسیل عمل بیشتر کمک کنه:
پتانسیل عمل بخش هایی داره که تو تصویر بالا میبینید. اینم توضیحش:
.1بخش سبز: دیپولاریزاسیون(Depolarization):
دیپولاریزاسیون که همون افزایش ولتاژ درون غشا باشه (و همینطور منفی شدن خارج غشا)، مربوط میشه به کاری که یون های سدیم میکنن. یعنی افزایش ولتاژ داخل غشا از منفیِ 70 میلی ولت به حداکثر مثبتِ 30 تا 45 میلی ولت(نقطه اوج).
.2بخش آبی: نقطه اوج یا پیک(Peak):
نقط
اوج، بالاترین ولتاژیه که داخل غشا وجود داره یعنی مثبتِ30 تا 45میلی ولت.
در نقطه اوج کانال های سدیمی بسته و کانال های پتاسیمی باز میشن و در
نتیجه دیپولاریزاسیون تموم و ریپولاریزاسیون شروع میشه.
.3بخش قهوه ای: ریپولاریزاسیون(Repolarization):
ریپولاریزاسیون،
برخلاف دیپولاریزاسیونه. ریپولاریزاسون همون کاریه که یون های پتاسیمی
انجام میدن؛ یعنی منفی شدن و کاهش ولتاژ، در درون غشا؛ و همچنین مثبت شدن بیرون غشا.
.4بخش مشکی: هایپرپولاریزاسیون(Repolarization):
هایپرپولاریزاسیون،
همون بخشیه که ولتاژ داخل غشا از حد اولیه (منفیِ70میلی ولت) بیشتر کاهش
یافته و منفی تر شده. همونطور که گفتم، این کاهش بیش از حد ولتاژ حاصل
دیرتر بسته شدن کانال های پتاسیمی و خروج بیش از حد یونهای پتاسیمی است.
البته فعالیت کانال های دیگه مثل کانال های کلر هم روی این کاهشِ بیش از
حد، بی اثر نیست. هایپرپولاریزاسیون با به کار افتادن دوبارۀ پمپ های سدیم_پتاسیم برطرف میشه.
.5بخش بنفش: پتانسیل استراحت (Resting potential)
پتانسیل استراحت موقعیه که هنوز پتانسیل عملی شروع نشده و ولتاژ داخل غشا همون منفیِ70 میلی ولته.
.6بخش قرمز: حد آستانه(Threshold):
حد آستانه، ولتاژیه که اگر پتانسیل عملی بخواد شروع بشه باید حداقل به این حد برسه. این ولتاژ منفیِ55 میلی ولته.
به بخشی از پتانسیل عمل که بین حد آستانه و نقطه اوجه، "اورشوت" میگن.
تموووووووووووووم..... خسته نباشید از خوندن این دو تا پست. خدا قوت. امیدوارم حداقل ذره ای براتون مفید باشه.
منبع تصاویر:
سیستم